Bezienswaardigheden in Vaticaanstad

Vaticaanstad, de kleinste onafhankelijke staat ter wereld, herbergt enkele van ’s werelds belangrijkste bezienswaardigheden. De Sint-Pietersbasiliek, een meesterwerk van de renaissancearchitectuur, is een onmisbare bestemming met zijn prachtige koepel en indrukwekkende kunstcollectie. In de Vaticaanse Musea zijn enkele van ’s werelds waardevolste kunstwerken, waaronder de beroemde Sixtijnse Kapel met fresco’s van Michelangelo te vinden.

Het Sint-Pietersplein, ontworpen door Bernini, is een adembenemende open ruimte voor religieuze bijeenkomsten en evenementen. Vaticaanstad staat ook bekend om zijn tuinen, die een groen toevluchtsoord vormen in het hart van de stad.

Heel Vaticaanstad is opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst vanwege zijn historische en culturele betekenis. Dit kleine land is niet alleen een spiritueel centrum, maar ook een verzamelplaats vol kunst en architectuur. Het trekt jaarlijks miljoenen bezoekers van over de hele wereld die met eigen ogen de schoonheid van Vaticaanstad willen aanschouwen.

De Sint-Pietersbasiliek, gelegen op het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad, is een meesterwerk van renaissance en barokarchitectuur. De bouw begon in 1506 en duurde meer dan een eeuw. De basiliek herbergt de begraafplaats van de apostel Petrus en is een belangrijk bedevaartsoord voor katholieken. De bouw van de basiliek is in meerdere fases gegaan. De leiding hiervan was bijna altijd in handen van beroemde kunstenaars en architecten zoals Michelangelo en Gian Lorenzo Bernini. Volgens sommige bronnen zou Michelangelo, de koepel van de Sint-Pieter hebben ontworpen. Het imposante gebouw, met zijn immense koepel en prachtige sculpturen, was bedoeld om de grootsheid van het katholieke geloof te vertegenwoordigen. Deze opzet is meer dan gelukt.

Het exterieur van de basiliek wordt gedomineerd door het indrukwekkende Sint-Pietersplein, ontworpen door Bernini, met zijn zuilengalerijen die de moederlijke armen van de katholieke kerk symboliseren. Midden op het plein staat een oude Egyptische obelisk, die ook als zonnewijzer gebruikt wordt. Het interieur is een overweldigende pracht en praal van kunst en religieuze symboliek, met altaren gewijd aan heiligen en pausen. De bekendste hiervan is de Piëta van Michelangelo, deze staat sinds de laatste aanslag op het beeld, veilig achter glas. In de crypte van de Sint-Pieterbasiliek liggen de overblijfselen van talloze pausen. Recht onder het hoofdaltaar ligt de tombe met de relieken van de heilige Petrus zelf. Tenminste, dat wordt gezegd, echte wetenschappelijke bewijzen zijn hier niet voor te vinden.

Het bezoeken van de Sint-Pietersbasiliek is een onvergetelijke ervaring voor gelovigen en toeristen. Echter, wees voorbereid op lange wachtrijen, vooral tijdens het toeristische seizoen. Het is belangrijk om rekening te houden met kledingvoorschriften; bezoekers dienen zich respectvol te kleden, met bedekte schouders en knieën. Bovendien zijn er strikte regels en gedragscodes die moeten worden nageleefd tijdens het bezoek.

Als je in de buurt van het Sint-Pieterplein loopt of in de rij staat worden er continu “fast-tickets” aangeboden. Het is goed om te weten dat er voor de Sint-Pieterbasiliek geen “Skip-line-tickets” te koop zijn. Het is wel mogelijk om de basiliek met een gids te bezoeken. In dat geval, is de kans groot dat je in een andere, meestal wat kortere, wachtrij terecht kom. Dit is echter geen garantie, want sommige gidsen staan met hun groepen, in de rest van de rij. De straatverkopers bieden deze tickets tegen woekerprijzen aan. Toen we in de rij stonden zagen we mensen kaartjes kopen voor 70 euro, terwijl de entree tot de Sint-Pieterbasiliek gratis is.

De Sixtijnse Kapel (Cappella Sistina in het Italiaans) is een van de meest iconische ruimtes in het Apostolisch Paleis, de residentie van de paus in Vaticaanstad. Deze kapel is wereldberoemd vanwege de adembenemende fresco’s geschilderd door niemand minder dan Michelangelo. Bovendien is de Sixtijnse Kapel de plek waar kardinalen bijeenkomen in conclaaf om een nieuwe paus te kiezen. Tijdens dit proces wordt een speciale schoorsteen op het dak van de kapel geplaatst, die tweemaal daags rook uitstoot, afhankelijk van de uitkomst van de stemming: zwarte rook duidt op nog geen besluit, terwijl witte rook aangeeft dat er een nieuwe paus is gekozen. Deze unieke traditie stelt mensen, zowel op het Sint-Pietersplein als verder weg, in staat om te weten of er een nieuwe paus is verkozen.

De geschiedenis van de Sixtijnse Kapel gaat terug tot de late 15e eeuw onder paus Sixtus IV. Hoewel vooral bekend als de locatie voor conclaven, diende de kapel oorspronkelijk als de hofkapel voor liturgische vieringen van het pauselijk hof. De kapel werd gebouwd op de plaats van de voormalige Cappella Maggiore en is een meesterwerk van architectonische pracht. De muren zijn versierd met fresco’s van beroemde kunstenaars zoals Botticelli, Ghirlandaio, Perugino en natuurlijk Michelangelo. Lees heir alles over de Sixtijnse kapel, de fresco’s en de tradities in de kapel.

Als je de Sixtijnse Kapel wilt bezoeken, is het handig om online fast-tickets aan te schaffen. Dit bespaart je kostbare tijd die je anders in de wachtrij zou doorbrengen. Tijdens je bezoek moet je onthouden dat fotograferen niet is toegestaan, zelfs niet met je mobiele telefoon. Stilte wordt verwacht om de serene sfeer te behouden, en zorg ervoor dat je telefoon op stil staat. De openingstijden van de kapel vallen samen met die van de Vaticaanse Musea, dus plan je bezoek zorgvuldig en geniet van de onvergetelijke schoonheid die de Sixtijnse Kapel te bieden heeft.

Achter de Vaticaanse musea in Vaticaanstad, strekken zich de Vaticaanse tuinen (Giardini Vaticani) uit, over ongeveer 23 hectare. Deze groene oase, die meer dan de helft van het Vaticaanse grondgebied beslaat, heeft een rijke geschiedenis en een belangrijke symbolische betekenis. Volgens de overlevering komt de grond van de tuinen zelfs van Golgotha, de plaats van de kruisiging van Jezus. Tegenwoordig zijn de tuinen een harmonieuze mix van beelden, fonteinen en kleine tempels, ontworpen door meester-architecten uit de renaissance, zoals Donato Bramante en Pirro Ligorio. Het is een serene plek die ooit diende als toevluchtsoord voor pausen.

Wil je meer te weten komen over de fascinerende geschiedenis en schoonheid van de Vaticaanse tuinen? Lees hier alles over de Vaticaanse tuinen.

Het Sint-Pietersplein, in het Italiaans bekend als Piazza San Pietro, is een indrukwekkend plein gelegen in Vaticaanstad. Het meest opvallende kenmerk van dit plein is de majestueuze Sint-Pietersbasiliek, een meesterwerk ontworpen door de beroemde architect Gian Lorenzo Bernini in opdracht van Paus Alexander VII. De bouw van het plein vond plaats tussen 1656 en 1667 en resulteerde in een spectaculaire open ruimte van 240 meter breed en 340 meter lang.

Het Sint-Pietersplein wordt omringd door een indrukwekkende colonnade, bestaande uit 284 Dorische zuilen en 88 pilaren gerangschikt in vier rijen. Boven op deze zuilen staan 140 beelden van heiligen, waardoor de colonnades een gevoel van omhelzing uitstralen, als de ‘moederlijke armen van de kerk’, zoals ze vaak worden genoemd. In het centrum van het plein staat een 40 meter hoge Egyptische obelisk, ook wel de Vaticaanse Obelisk genoemd, die oorspronkelijk afkomstig is uit Egypte en in 37 na Christus naar Rome werd gebracht. Symmetrisch aan weerszijden van de obelisk bevinden zich twee identieke fonteinen die water uit het Braccianomeer omhoog spuiten tot een hoogte van 14 meter. Deze fonteinen werden ontworpen door Maderno en later gebouwd door Bernini om de symmetrie van het plein te behouden.

Het Sint-Pietersplein heeft een belangrijke rol in de activiteiten van de katholieke kerk. Hier geeft de paus zijn zegen tijdens het Angelus-gebed op zondag om 12 uur en worden heiligverklaringen uitgesproken. Bovendien dient het plein als het toneel voor belangrijke gebeurtenissen, zoals conclaven en de viering van Kerstmis, waar een imposante kerststal en kerstboom worden opgetuigd.

De “Sfera con Sfera” van Arnaldo Pomodoro is een intrigerende kunstinstallatie die wereldwijd erkenning heeft gekregen. Deze opvallende sculptuur, bestaande uit een grote bol met een andere binnenin, symboliseert oneindigheid en complexiteit. Naast de prominente versie in Vaticaanstad, is er ook een exemplaar te bewonderen in Dublin en behoorlijk wat andere grote plaatsen op de wereld. De “Sfera con Sfera” nodigt uit tot reflectie over het leven en de wereld. Met zijn opvallende vorm markeert dit kunstwerk de verstrengelde aard van het menselijk bestaan en de universele aantrekkingskracht van kunst, en symboliseert het de culturele rijkdom en spirituele betekenis van deze locaties.

Het Apostolisch Paleis, ook bekend als het Pauselijk Paleis of Heilig Paleis, is het officiële woon- en werkpaleis van de paus in Vaticaanstad. Gelegen op een heuvel ten noorden van de majestueuze Sint-Pietersbasiliek en het iconische Sint-Pietersplein, maakt dit architectonische wonder deel uit van de uitgestrekte Vaticaanse paleizen. Met meer dan 1.400 zalen en kamers, en een indrukwekkende oppervlakte van 55.000 vierkante meter, behoren de Vaticaanse paleizen tot de grootste gebouwencomplexen ter wereld.

Dit magnifieke bouwwerk heeft eeuwenlang de beste kunstenaars en architecten aangetrokken, waaronder Fra Angelico, Michelangelo, Rafaël en Bernini, die hebben bijgedragen aan de prachtige kunst en architectuur die hier te vinden is. UNESCO heeft de apostolische paleizen terecht erkend als werelderfgoed. Het Apostolisch Paleis is uniek omdat het volledige gebouw als heilige grond wordt beschouwd, waar sacramenten kunnen worden toegediend. Dit heeft geleid tot het gebruik van verschillende zalen voor religieuze plechtigheden, zoals bisschopswijdingen.

De Vaticaanse obelisk, op het Sint-Pietersplein in Rome, is een indrukwekkend monument van oude Egyptische oorsprong. Deze obelisk is 25 meter hoog (met kruis en sokkel iets meer dan 40 meter), weegt ongeveer 340.000 kilo en is gemaakt van rood graniet. In tegenstelling tot andere obelisken in Rome, draagt deze geen hiërogliefen. De geschiedenis van de obelisk begint in het oude Egypte, waar het in de dertiende eeuw v.Chr. in Heliopolis werd opgericht. Rond 30 v.Chr. kwam de obelisk terecht in Alexandrië, waarna hij in het jaar 37 naar het circus van Caligula en Nero werd verplaatst. De plek waar de eerste christenvervolgingen plaatsvonden. Volgens de christelijke overlevering werd de apostel Petrus in het Circus, naast de obelisk gekruisigd.

In 1586 verhuisde Paus Sixtus V de obelisk naar het midden van het Sint-Pietersplein. Deze verhuizing was een enorm project dat 6 maanden in beslag. De originele koperen bol boven op de obelisk, die volgens de legende de as van Julius Caesar zou bevatten, werd vervangen door een kruis. De Vaticaanse obelisk staat nu als een iconisch symbool op het Sint-Pietersplein. Het dient niet alleen als een historisch monument, maar fungeert ook als een zonnewijzer.

Het Vaticaanse Postkantoor, beheerd door Poste Vaticane, is een belangrijk onderdeel van het Vaticaanse communicatiesysteem. De geschiedenis van postzegels in het Vaticaan gaat terug tot 1852, en in 1929, na de ondertekening van het Lateranen Verdrag, werd Poste Vaticane officieel opgericht. De gele brievenbussen van het Vaticaan zijn goed herkenbaar (al zijn ze ook een poosje blauw geweest) en biedt de kans voor toeristen om ansichtkaarten uit Vaticaanstad te versturen, compleet met Vaticaanse postzegels. Deze postzegels hebben een aanzienlijke verzamelwaarde onder filatelisten. Dus, als je ooit in Vaticaanstad bent, vergeet dan niet om een stukje Vaticaanse postgeschiedenis te verzenden.

De Vaticaanse Bibliotheek, officieel bekend als de Bibliotheca Apostolica Vaticana, is een van ’s werelds prestigieuste en historische bibliotheken. Haar oorsprong gaat terug tot de vierde eeuw, maar ze werd officieel gesticht door paus Sixtus IV in 1475. De Vaticaanse Bibliotheek weerspiegelt de rijke geschiedenis van de Rooms-Katholieke Kerk en heeft door de eeuwen heen een aanzienlijke collectie opgebouwd. De bibliotheek heeft talloze manuscripten, boeken, en kunstwerken, waaronder zeldzame Griekse en Latijnse teksten, middeleeuwse handschriften en zelfs de Codex Vaticanus, een van de oudste Bijbels ter wereld.
De Vaticaanse Bibliotheek blijft een bron van kennis en cultuur, en haar collecties zijn toegankelijk voor wetenschappers en onderzoekers van over de hele wereld. Ze is een schat aan informatie en een getuigenis van de rijke geschiedenis van de katholieke kerk en de wereldwijde cultuur en wetenschap. Ondertussen is het Vaticaan bezig om alle boeken, geschriften en manuscripten in de bibliotheek te digitaliseren. Of het dan uiteindelijk de bedoeling is, dat alle documenten worden vrijgegeven is niet bekend.

De Vaticaanse Musea hebbem een buitengewone collectie, die de afgelopen eeuwen bezoekers van over de hele wereld is bezocht. Deze musea, opgericht in de vroege zestiende eeuw, zijn een ware schatkamer met enkele van de bekendste kunstwerken van de wereld.

Een van de hoogtepunten binnen deze musea is de befaamde Sixtijnse Kapel, met fresco’s van Michelangelo. Maar de Vaticaanse musea omvatten nog veel meer, zoals de Stanze di Raffaello, de vertrekken die beschilderd zijn door de meester Rafael en het Pio-Clementino Museum. In dit deel staat een indrukwekkende collectie klassieke beeldhouwwerken. Daarnaast is er het Chiaramonti Museum, met een rijke verzameling Romeinse beelden, en het Etruskisch Museum, waar je de erfenis van de oude Etrusken kunt zien.

De Vaticaanse Musea bieden diepere inkijk in de rijke cultuur en religie van het katholieke geloof. Met bijna dertig fascinerende collecties, waaronder de genoemde hoogtepunten, bieden deze musea een afwisselende collectie kunst, oudheidkundige voorwerpen en enkele van de mooiste fresco’s ter wereld.

Lees hier alles over de Vaticaanse Musea

De wenteltrap van Giuseppe Momo, gelegen Pio-Clementino Museum, is een architectonisch meesterwerk. Deze moderne dubbele helixtrap, geïnspireerd op Bramante Trap en is een bekend plaatje van de Vaticaanse Musea. De Bramante trap bevindt zich in hetzelfde deel van het museum, maar is helaas niet toegankelijk voor publiek. De dubbelehelixstructuur zorgt ervoor dat mensen naar boven en beneden kunnen bewegen zonder elkaar te hinderen, een innovatie die paus Julius II in staat stelde om zijn privéresidentie te bereiken zonder zijn zware pauselijke gewaden af te leggen.

De trap wordt omgeven door prachtige metalen balustrades en is verlicht door een fraai geplaatste luifel. Bezoekers verlaten de musea via deze indrukwekkende trap, wat een passend einde is voor een bezoek aan de museumzalen vol Griekse en Romeinse kunstschatten. De wenteltrap van Giuseppe Momo, was op zijn beurt weer de inspiratiebron voor Frank Lloyd Wright, architect van het Guggenheimmuseum in New York City.