Vaticaanse Musea

De Vaticaanse Musea zijn een schatkamer van kunst en geschiedenis die al tientallen jaren bezoekers van over de hele wereld trekken. Met een rijke geschiedenis die teruggaat tot de vroege 16e eeuw, bevatten deze musea een ongelooflijke verzameling kunstwerken en cultureel erfgoed. De musea van het Vaticaan behoren tot de belangrijkste kunstmusea ter wereld en horen in het rijtje met het Louvre, het British Museum, het Rijksmuseum en het Metropoliton Museum of Art in New York City.

Een van de meest iconische bezienswaardigheden in de Vaticaanse Musea is de Sixtijnse Kapel, beroemd om de prachtige fresco’s van Michelangelo, waaronder het beroemde “Laatste Oordeel.” De kapel is niet alleen een meesterwerk van renaissancekunst, maar ook een heilige plaats waar de pauselijke conclaven worden gehouden om nieuwe pausen te verkiezen. De musea huisvesten ook duizenden andere kunstwerken, variërend van klassieke beeldhouwwerken en antieke artefacten tot prachtige schilderijen en decoratieve kunst. Bezoekers kunnen werken bewonderen van beroemde kunstenaars zoals Raphael, Leonardo da Vinci, Caravaggio en vele anderen.

De Vaticaanse Musea bieden niet alleen kunst en geschiedenis, maar ook een kans om de rijke cultuur en religie van het katholieke geloof te verkennen. De musea liggen op het terrein van Vaticaanstad, de kleinste onafhankelijke staat ter wereld, en zijn een belangrijk bedevaartsoord voor katholieken. De musea van het Vaticaan bestaan uit bijna dertig onderdelen. De bekendste, belangrijkste en mooiste hebben we voor je op een rijtje gezet.

De Sixtijnse Kapel is een van ’s werelds bekendste kunstwerken en heiligdommen. Deze prachtige kapel, die haar naam dankt aan Paus Sixtus IV, werd gebouwd in de late 15e eeuw en heeft sindsdien talloze bezoekers binnen zijn muren gehad, die de schoonheid van deze kapel met eigen ogen willen zien.

Het opvallendste kenmerk van de Sixtijnse Kapel is het plafond, beschilderd door Michelangelo Buonarroti. Zijn meesterwerk omvat de Schepping van Adam, waar de handen van God en Adam elkaar bijna raken. De kapel herbergt ook Michelangelo’s Laatste Oordeel, een indrukwekkend fresco op het altaar dat de opstanding en het oordeel van de zielen voorstelt. De muren van de kapel zijn versierd met fresco’s van kunstenaars als Botticelli, Perugino en Ghirlandaio, die bijdragen aan de rijkdom van de kunstcollectie in de kapel. De Sixtijnse Kapel heeft in de loop van de eeuwen pauselijke verkiezingen, begrafenissen en belangrijke religieuze ceremonies gehost, waardoor het een centraal element is van het katholieke geloof en de geschiedenis.

De Sixtijnse kapel bezoeken

Het bezoeken van de Sixtijnse Kapel kan een uitdaging zijn vanwege de aanzienlijke wachtrijen en de vaak overweldigende drukte. Duizenden toeristen uit alle hoeken van de wereld streven ernaar dit iconische heiligdom te bewonderen, vooral tijdens het hoogseizoen. Het is raadzaam om vroeg op de dag te arriveren om de drukte te vermijden en de kunstwerken in een wat rustigere sfeer te ervaren. Een andere optie is om online tickets te kopen om de wachttijden te verkorten. Ondanks de drukte blijft de Sixtijnse Kapel een onvergetelijke ervaring die het bewonderen van meesterwerken van dichtbij de moeite waard maakt. Het is een plek waar kunst en religie samenkomen en een diepe indruk achterlaten op iedereen die het de eer heeft gehad om binnen zijn muren te staan.

De Raphael Kamers, ook wel bekend als de Vaticaanse Kamers, zijn vier ruimtes binnen de Vaticaanse Musea in Rome. Ze zijn vernoemd naar de beroemde schilder uit Urbino, Raphael. Paus Julius II gaf Raphael de opdracht om deze kamers in de vroege 16e eeuw te verfraaien, nadat hij teleurgesteld was geraakt door het werk van andere kunstenaars. Raphael begon het project in 1508 en werkte eraan tot zijn dood in 1520. De voltooiing vond plaats in 1524, met hulp van Raphael’s leerlingen en de samenwerking van Giulio Romano.

De vier kamers staan bekend als de Stanza della Segnatura, de Stanza di Eliodoro, de Stanza dell’incendio del Borgo en de Sala di Costantino.

Stanza della Segnatura
De Stanza della Segnatura was de belangrijkste vergaderzaal van de Heilige Stoel, waarin Raphael’s beroemde fresco’s de vier takken van kennis vertegenwoordigen: Theologie, Filosofie, Rechtvaardigheid en Poëzie. Het bekendste fresco van deze zaal is de “School van Athene” met bekende figuren uit Griekse oudheid. We zien Aristoteles, Plato, Socrates en Pythagoras.

Stanza dell’incendio del Borgo
Deze kamer dankt zijn naam aan de brand die in het jaar 847 uitbrak in de buurt voor de Sint-Pietersbasiliek en die diende als de eetzaal van de paus. Toen Raphael deze kamer moest beschilderen, stierf Julius II en besloot de nieuwe paus Leo X om hem scènes te laten schilderen die verband hielden met de verschillende pausen die dezelfde naam hadden gehad: Leo III en Leo IV. In de Zaal van Constantijn wordt de triomf van het christendom over het heidendom geïllustreerd in fresco’s die het leven van keizer Constantijn weergeven. De fresco’s in deze zaal zijn voornamelijk gemaakt door leerlingen van Raphael.

Stanza di Eliodoro
De Stanza di Eliodoro werd gebruikt door Julius II voor privé-audiënties. De fresco’s in deze kamer beelden het moeilijke moment uit waarin het pauselijke leger zojuist Bologna aan de Fransen had verloren en bedreigd werd door buitenlandse machten. Raphael schilderde vier Bijbelse gebeurtenissen op de muren: de Uitdrijving van Heliodorus uit de tempel, de Mis van Bolsena, de Bevrijding van Sint-Pieter en de ontmoeting van paus Leo de Grote met Attila.

Sala di Costantino
De zaal werd beschilderd door leerlingen van Raphael, die voor zijn dood er alleen in slaagden de ontwerpen te maken. De fresco’s zijn gewijd aan het leven van Constantijn en symboliseren de overwinning van de kerk op het heidendom. Constantijn was de eerste Romeinse keizer die officieel het christendom erkende door vrijheid van eredienst toe te staan. Op de muren van de kamer worden vier gebeurtenissen uit het leven van Constantijn verteld.

Het Pio-Clementino Museum is het grootste complex van de Vaticaanse Musea en dankt zijn naam aan de stichters: Paus Clemens XIV, die in 1771 de collecties van Mattei en Fusconi verwierf, en Paus Pius VI, die het vergrootte en een monumentale ingang gaf met het Atrium van de Vier Poorten en de Scala Simonetti.

In 12 zalen herbergt het museum de belangrijkste Griekse en Romeinse meesterwerken. Het museum omvat de Cortile Ottagono, ooit bekend als de “Cortile delle Statue,” waar de eerste echte collectie van klassieke beeldhouwwerken van het Vaticaan werd tentoongesteld. Enkele van de belangrijkste beelden zijn de Laocoöngroep en de Apollo van Belvedere. De belangrijkste zalen zijn die van de beelden, met de muren beschilderd door Pinturicchio, de zaal met bustes waar de bustes van de Romeinse keizers worden tentoongesteld, de Ronde Zaal met het imposante vergulde bronzen standbeeld van Hercules, de zaal van het Griekse kruis met een centraal mozaïek en twee enorme sarcofagen, en de dierenzaal.

Het Pio-Clementino Museum is een van de drukste delen van de Vaticaanse Musea. Deels omdat er enkele van de bekendste beeldhouwwerken uit de oudheid te vinden zijn, maar ook omdat de toeristen die onderweg zijn naar de Sixtijnse kapel, deels door de zalen van dit museum heen moeten.

Het Chiaramonti Museum, dat zich binnen de Vaticaanse Musea bevindt, is vernoemd naar Paus Pius VII. Dit deel van het museum bestaat uit een collectie van meer dan duizend beeldhouwwerken, waaronder afbeeldingen van godheden, opvallende portretten van keizers, statige standbeelden en Romeinse bustes. Deze culturele schatkamer werd in 1807 opgericht door de bekwame beeldhouwer Antonio Canova. De Braccio Nuovo, een uitbreiding van het museum, werd onthuld in 1822 en herbergt met trots enkele beroemde Romeinse beelden. Een andere verborgen schat binnen het museum is de lapidary-galerij, waar meer dan 3.000 tabletten en stenen inscripties te vinden zijn. Alleen toegankelijk op verzoek, speelt deze galerij een cruciale rol in het bevorderen van ons begrip van de Romeinse en christelijke wereld. Onder de vele prachtige werken in het Chiaramonti Museum vindt u het iconische standbeeld van Augustus, opgegraven in Prima Porta, een paar prachtige vergulde bronzen pauwen, een Romeinse replica van de Doriforo en het indrukwekkende standbeeld van de Nijl, dat de machtige Egyptische rivier en haar zijrivieren afbeeldt.

Het Gregoriaans Profane Museum, herbergt een schat aan artefacten uit het oude Griekenland en Rome. De collectie omvat originele Griekse sculpturen en reliëfs uit de 5e en 4e eeuw voor Christus, evenals Romeinse kopieën en aanpassingen van Griekse originelen uit de keizertijd (1e-3e eeuw na Christus). Daarnaast zijn er Romeinse sculpturen uit de 1e en vroege 2e eeuw. Er zijn bustes en altaren te zien, zoals de Ara dei Vicomagistri. Opmerkelijke stukken zijn Romeinse kopieën van de Athena en Marsyas groep van Mirone, evenals een portret van Sophocles, afgeleid van een Grieks origineel uit de 4e eeuw.

De 120 meter lange gang met prachtige geografische kaarten, richting de Sixtijnse kapel, is een van de mooiste onderdelen van de Vaticaanse Musea. Deze “Galerij der Landkaarten,” is gemaakt in opdracht van Paus Gregorius XIII. Hij werd tussen 1580 en 1585 gebouwd door een samenwerking van Italiaanse en Vlaamse kunstenaars, allemaal onder de vakkundige leiding van Ignazio Danti, een opmerkelijke wiskundige, astronoom en kosmograaf.

Wat deze galerij zo bijzonder maakt, is de manier waarop de muren bedekt zijn met veertig gedetailleerde geografische kaarten die verschillende Italiaanse regio’s in kaart brengen, en deze omvatten ook nauwkeurige plattegronden van prominente steden. Bovendien sieren boven elke regio op het plafond prachtige afbeeldingen van belangrijke religieuze gebeurtenissen die zich in die regio’s hebben afgespeeld. Een wandeling door de Galleria delle Carte Geografiche, zou moeten aanvoelen als een denkbeeldige reis over de Apennijnen, met de Adriatische kust aan de rechterkant en de Tyrreense kust aan de linkerkant.
In werkelijkheid voelt het alsof je tijdens de uitverkoop in een van de drukste winkels van de stad loopt. De Galleria delle Carte Geografiche is namelijk een van de laatste gangen voordat je uitkomt bij de Sixtijnse Kapel. Door de drukte en het gedrang in deze gang, gaat de schoonheid wat verloren.

De Pinacoteca van het Vaticaan, is sinds 1932, op verzoek van paus Pius-XI onderdeel van de Vaticaanse Musea. Het museum huisvest een indrukwekkende verzameling werken van meesters als Raphael, Caravaggio, Leonardo en Giotto. Voor de komst van het museum werden de Vaticaanse kunstwerken met enige regelmaat verplaatst tussen de diverse apostolische paleizen. Om deze kostbare werken op passende wijze te presenteren, werd in 1790 dit museum gebouwd.

De zalen van de Pinacoteca
De Pinacoteca van het Vaticaan bestaat uit 18 hoofdzalen waarin de werken chronologisch zijn tentoongesteld op basis van de school waartoe ze behoren. De eerste zaal is gewijd aan Italiaanse kunstenaars uit de middeleeuwen, terwijl de tweede gewijd is aan Giotto. In de derde zaal zijn werken van Filippo Lippi en Beato Angelico te bewonderen. De volgende zalen bevatten schilderijen uit de 15e eeuw. De meest bezochte zalen zijn onder andere zaal VII met werken van Perugino, zaal VIII met werken van Raphael, zaal IX met werken van Leonardo da Vinci, zaal X met Venetiaanse schilderkunst en zaal XII met werken van Caravaggio.

Het Gregoriaanse Etruskische Museum, een van de Vaticaanse Musea, is een schatkamer van Etruskische geschiedenis en cultuur. Opgericht in 1836 door Paus Gregorius XVI, herbergt dit museum een indrukwekkende verzameling gebruiksvoorwerpen en artefacten die teruggaan tot de 9e eeuw voor Christus, waardoor bezoekers een reis door het rijke millennium van het Etruskische volk kunnen maken. Oorspronkelijk ontstond de collectie uit opgravingen in de steden van Zuid-Etrurië, later zou de collectie uitgebreid worden door schenkingen en de aankopen van belangrijke archeologische collecties, waaronder de Falcioni-collectie in 1898. Het museum, gevestigd in het Palazzetto del Belvedere en het Appartement van Tor dei Venti.

Het Gregoriaans Egyptisch Museum, opgericht door paus Gregorius XVI in 1839 en onderdeel van de Vaticaanse Musea, herbergt een uitgebreide collectie vondsten uit het oude Egypte. Het museum is ontworpen door Luigi Ungarelli, een vooraanstaande Italiaanse egyptoloog. De collectie omvat mummies, papyri, hiërogliefeninscripties, het Dodenboek (een papyrus met formules voor de reis naar het hiernamaals) en de Grassi-collectie. Deze schatten maken deel uit van de pauselijke collectie, opgebouwd sinds de 17e eeuw, en aangevuld met vondsten uit Rome.

Het museum strekt zich uit over 9 kamers, waarvan het merendeel van de artefacten afkomstig is van de Villa van Hadrianus in Tivoli. De laatste twee kamers bevatten werken uit het oude Mesopotamië en Assyrië. Het Gregoriaans Egyptisch Museum biedt een fascinerende reis door de rijke geschiedenis en cultuur van het oude Egypte en is een waardevolle toevoeging aan de Vaticaanse Musea.

Het Museo del Tesoro di San Pietro, gelegen in het linkerdeel van de Sint-Pietersbasiliek, is de schatkamer van het Vaticaan. Deze schat is door de eeuwen heen meerdere malen geplunderd, maar heeft door verschillende schenkingen een van de meest indrukwekkende religieuze schatten ter wereld.
Tot de 20e eeuw was de schatkamer niet toegankelijk voor het publiek. In 1909 was de eerste museumopstelling. Het museum heeft in de loop der jaren verschillende veranderingen ondergaan, met een focus op de tentoongestelde objecten en hun rol in de geschiedenis van de basiliek. De Schatkamer van Sint-Pieter is voor kunst- en geschiedenisliefhebbers, een van de belangrijkste onderdelen van Vaticaanstad. Belangrijkste kunstwerken zijn het grafmonument van Sixtus IV, de originele versieren van het “Graf van Sint-Pieter”, het Tabernakel van het Eucharistisch Sacrament, van Donatello en de Sarcofaag van Junius Bassus.

Het Vaticaanse etnologisch museum, Anima Mundi, is een redelijk onbekend onderdeel van de Vaticaan Musea, maar het behoort tot de meest fascinerende musea in zijn soort. De verzameling herbergt meer dan 80.000 etnologische objecten en kunstwerken, waaronder millennia-oude prehistorische artefacten. Het is een unieke collectie die de religieuze culturen van over de hele wereld documenteert, en het belichaamt de missie van het museum om bruggen te slaan tussen verre landen en diverse culturen. Het museum werd opgericht in 1925 door paus Pius XI en is sinds 1973 gevestigd binnen het Vaticaanse Musea-complex. Net als veel andere etnologische musea ter wereld heeft ook dit museum te maken met het vraagstuk; zijn de objecten gestolen, gekregen of op een andere manier in het museum beland. In 2022 werden verschillende mummies uit het museum teruggegeven aan Peru.